در فوتبال ایران، قراردادهایی امضا می‌شود که گاه چندین برابر ارزش واقعی بازیکن هستند؛ پدیده‌ای که با ایجاد حباب مالی، نه‌تنها اقتصاد باشگاه‌ها را در آستانه فروپاشی قرار داده، بلکه ساختار حرفه‌ای فوتبال کشور را نیز از مسیر توسعه پایدار منحرف کرده است. در این مقاله، با بررسی موردی قراردادهای نجومی پیام نیازمند و عارف آقاسی، به ریشه‌های این بحران و راهکارهای اصلاح آن می‌پردازیم.
⚽ نیازمند؛ گران‌تر از دروازه‌بان‌های ملی آسیایی
پیام نیازمند، دروازه‌بان جدید پرسپولیس، به‌تازگی قراردادی دو ساله امضا کرده که از گران‌ترین قراردادهای تاریخ فوتبال ایران به‌شمار می‌رود:
-
سال اول: ۶۶ میلیارد تومان (پایه)
-
سال دوم: ۷۹ میلیارد تومان (پایه)
-
به‌علاوه ۲۰٪ آپشن در هر فصل
در صورت تحقق کامل آپشن‌ها، رقم نهایی این قرارداد می‌تواند از ۱۸۰ میلیارد تومان فراتر رود؛ عددی بی‌سابقه حتی در مقیاس آسیا.
در مقایسه، دروازه‌بان‌های ملی در سطح قاره آسیا مانند:
-
کیم سونگ گیو (کره جنوبی – القطر)،
-
دانیل اشمیت (ژاپن – لیگ بلژیک)،
-
متیو رایان (استرالیا – سابقه لالیگا)،
به‌طور متوسط سالانه بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار دلار دریافتی دارند. این بازیکنان در لیگ‌هایی بسیار پیشرفته‌تر و رقابتی‌تر از لیگ ایران فعالیت می‌کنند.
با همه احترامی که برای نیازمند قائلیم، باید اذعان کرد که او نه در لیگ پرتغال درخشان بود و نه در تیم ملی ایران به‌عنوان دروازه‌بان اول تثبیت شده است.
🛡️ آقاسی؛ مدافعی با دستمزد غیرمنطقی
عارف آقاسی، مدافع ملی‌پوش استقلال، فصل قابل‌قبولی را سپری کرده و در اردوهای تیم ملی نیز حضور داشته، اما رقم قرارداد جدید او نیز جای تردید دارد:
-
قرارداد دو ساله با استقلال: بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان
-
تنها مبلغ پیش‌پرداخت: ۳۵ میلیارد تومان
در حالی‌که بازیکنانی با رزومه بین‌المللی قوی‌تر همچون:
-
کیم جین سو (کره جنوبی – چونبوک)،
-
شوجی گن (ژاپن – سابقه لیگ هلند)،
-
سید بهرامی (عراق – لیگ ستارگان قطر)،
با دستمزدی نزدیک یا کمتر از ۵۰۰ هزار دلار در سال بازی می‌کنند، رقم قرارداد آقاسی قابل‌توجیه به‌نظر نمی‌رسد.
📉 دلایل رشد غیرمنطقی قراردادها
۱. فقدان شفافیت مالی: قراردادها در غیاب نظارت عمومی و بدون انتشار رسمی بسته می‌شوند.
۲. فشار هواداری و رسانه‌ای: مدیران برای کنترل فضای روانی باشگاه، حاضر به هر نوع هزینه‌ای هستند.
۳. نبود نظام ارزش‌گذاری استاندارد: هیچ سازوکار فنی/مالی رسمی برای سنجش ارزش واقعی بازیکنان وجود ندارد.
۴٫ اتکای باشگاه‌ها به منابع دولتی: خرج‌تراشی بی‌پشتوانه بدون پاسخگویی ساختاری.
۵٫ رقابت کاذب رسانه‌ای/سیاسی: جذب بازیکن برای “برد تبلیغاتی” مهم‌تر از منطق مالی شده است.
🛠️ راهکارهای اصلاحی
✅ سامانه شفاف‌سازی قراردادها: الزام انتشار عمومی قراردادها در وب‌سایت فدراسیون فوتبال
✅ طراحی سیستم رتبه‌بندی آماری بازیکنان: براساس شاخص‌هایی مانند سن، دقایق بازی، عملکرد فنی و ارزش ترانسفرمارکت
✅ اعمال سقف و کف قراردادها: متناسب با درآمد واقعی باشگاه‌ها
✅ مقابله با قراردادهای صوری یا دوگانه: با همکاری سازمان مالیاتی و نهادهای نظارتی
✅ آموزش اقتصادی مدیران ورزشی: برای جلوگیری از تصمیم‌های پرهزینه و غیرحرفه‌ای
✅ تشویق باشگاه‌های خودکفا: با تکیه بر درآمدهایی چون حق پخش، اسپانسرینگ، فروش بلیت و بازیکن
🧾 نتیجه‌گیری
وقتی بازیکنانی با سطح فنی محدود، قراردادهایی چند ده یا صد میلیارد تومانی می‌بندند، با پدیده خطرناک حباب مالی در فوتبال مواجه‌ایم. این روند باشگاه‌ها را بدهکارتر، سیستم را ناکارآمدتر، و انگیزه استعدادهای واقعی را کاهش می‌دهد.
اکنون زمان آن است که با ابزارهای شفافیت، قانون‌گذاری و عقلانیت مالی، اقتصاد فوتبال ایران را از مسیر بحران خارج کنیم—پیش از آن‌که دیر شود.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
ثبت دیدگاه